Cà phê Robusta

Cà phê thuộc họ Rubiaceae (Thiến Thảo), có khoảng 500 chi và trên 6.000 loài thuộc họ này. Hầu hết là những cây nhiệt đới và cây bụi mọc ở tầng dưới của rừng. Trong đó, Coffea (Cà phê) là loài có giá trị kinh tế nhất. 

Khi cà phê lần đầu tiên được mô tả vào giữa thế kỷ 18, các nhà thực vật học đã nhầm lẫn trong việc sắp xếp chúng trong hệ thống phân loại thực vật Linnaeus. Việc xác định các cây thuộc loài Coffea có rất nhiều khó khăn vì cây và hạt của chúng rất da dạng. Coffea có thể có hơn 25 loài chính, phân bố từ vùng sản sinh ra loại cây này cho tới vùng nhiệt đới châu Phi và một số đảo ở Ấn Độ Dương, đặc biệt là Madagascar. Các loài cây cà phê có dạng thân gỗ, có thể ở dạng cây bụi hoặc cây nhỏ cao hơn 10 mét, lá có màu vàng, màu xanh đậm, đồng hoặc nhuốm màu tím.

Hai loại có giá trị kinh tế nhất của cà phê là Arabica (còn gọi là cà phê chè) – chiếm hơn 60% sản lượng thế giới – và Robusta (còn gọi là cà phê vối). Hai loại khác chiếm tỷ lệ rất nhỏ là Liberica và Excelsa (còn gọi là cà phê mít)

Đặc điểm cà phê Robusta

Robusta có dạng cây bụi hoặc cây nhỏ, có thể cao 10m khi trưởng thành, hệ thống rễ nông nhưng có sức sống rất mạnh mẽ. Trái cà phê có hình hơi tròn chứa hai hạt bình bầu dục và nhỏ hơn hạt Arabica. Robusta được trồng ở Tây và Trung Phi, Đông Nam Á và một phần nhỏ ở Brazil.

Một vài nét về cà phê Việt Nam

Việt nam là quốc gia xuất khẩu cà phê lớn thứ hai trên thế giới và là nước đứng đầu về xuất khẩu cà phê Robusta. Bốn tỉnh trồng nhiều cà phê Robusta nhất gồm có Đăklăk, Lâm đồng, Gia lai và Đăk nông với diện tích khoảng 90% tổng diện tích cà phê cả nước – hiện tại khoảng 550,000ha. Trên thị trường thế giới, cà phê Robusta thường có giá bằng một nửa giá cà phê Arabica. Các giống cà phê Arabica khác nhau chiếm khoảng 10% tổng diện tích trồng cà phê cả nước.

Cà phê chè Arabica, chủ yếu là Catimor được trồng ở các tỉnh có độ cao lớn gồm Điện biên, Sơn la, Quảng trị, Lâm đồng và Kon tum. Không giống Robusta chủ yếu được trồng ở khu vực vĩ độ và độ cao thấp so với mực nước biển, cà phê chè Arabica được trồng nhiều ở vùng cận nhiệt đới và khu vực xích đạo với độ cao trên 600m so với mực nước biển. Ở nhiều khu vực miền núi từ Bắc tới Nam, cà phê chè Arabica là nguồn thu nhập chính của hàng chục ngàn hộ gia đình người dân tộc thiểu số, Thái ở Điện biên, Sơn la; Vân kiều ở Quảng trị; K’ho ở Lâm Đồng; Xơ đăng ở Kontum… Mặc dầu giá cà phê Arabica thường cao hơn nhưng do năng suất chỉ bằng 1/3 cà phê Robusta khiến tổng thu nhập từ cà phê Arabica thấp hơn. Kết quả là ở nhiều khu vực trồng cà phê chè Arabica, người dân vẫn đang sống trong điều kiện nghèo khổ.